در همان زمانى كه همت به همراه كادرهايى چون: قهرمانى، قريب، حاجى‏پور، نجفى و... در حال سازمان‏دهى و سر و سامان دادن به گردان‏هاى تيپ 27 بودند، در روز بيست و پنجم تيرماه، مرحله دوم عمليات رمضان به قصد تصرف ديواره شرقى كانال پرورش ماهى آغاز شد. در اين مرحله از عمليات، فرماندهان خودى با قصد تصرف ديواره شرقى كانال مى‏خواستند عارضه‏اى براى پدافند از منطقه داشته باشند. اما با فشار دشمن موفق به اين كار نشدند.
در چنين اوضاع و احوالى كه همه امكانات بسيج شده بود تا از نيروهاى درگير در عمليات پشتيبانى كند همت خودش را به آب و آتش مى‏زد، تا بتواند گردان‏هايى را كه تشكيل داده تجهيز كند. گردان‏هايى كه حالا براى خودشان فرمانده و نيرو هم داشتند:
گردان انصار به فرماندهى اسماعيل قهرمانى
گردان عمار به فرماندهى اكبر حاجى‏پور
گردان حمزه به فرماندهى نصرت‏الله قريب
گردان مقداد به فرماندهى بهمن نجفى
گردان حبيب به فرماندهى اسماعيل محمدى
گردان ميثم به فرماندهى محمد خزايى
در تركيب فرماندهى گردان انصار، همان كادر عمليات فتح و بيت‏المقدس به چشم مى‏خورد. قهرمانى فرمانده بود. مرادى و خالصى، معاونينش، تورانلو، اميرى و خالصى هم مسؤولين گردان‏ها.
همت در آن تنگناى فشارهاى روحى و جسمى هر وقت نياز مى‏ديد، از اسماعيل قهرمانى به عنوان تكيه‏گاه و مشاورى امين بهره مى‏جست. تا اينكه در شب سى‏ام تيرماه 1361 ساعاتى قبل از آغاز مرحله سوم عمليات رمضان كه همه گردان‏ها به همراه فرماندهانشان در پشت آخرين خاكريز پاسگاه زيد آرايش گرفته بودند. همت، اسماعيل قهرمانى را از كادر فرماندهى گردان انصار جدا كرد. رحمت‏الله خالصى را به جاى ايشان به فرماندهى گردان انصار منصوب كرد.
همان‏جا اسماعيل قهرمانى را هم به عنوان فرمانده محور و جانشين خود معرفى نمود. در آن شرايط جدا كردن اسماعيل قهرمانى از گردان انصار براى بچه‏هاى انصار خيلى سنگين بود. بچه‏هايى كه از قبل عمليات فتح‏المبين تا حالا كنار او بودند، برايشان سخت بود كه فرمانده محبوبشان را از آن‏ها جدا كنند. از طرفى قهرمانى هم تعلق خاطر خاصى نسبت به بچه‏هاى گردان انصار در خود احساس مى‏كرد. اما جنگ بود و...
چهار گردان تيپ 27 كه اين بار برخلاف هميشه زير مجموعه قرارگاه فتح قرار گرفته بودند، در ساعت 21 روز سى تيرماه مصادف با شب عيدسعيد فطر حركت خودشان را به سمت مواضع دشمن آغاز كردند.
اين بار هدف عمليات، گرفتن پل‏هاى روى درياچه ماهى تعيين شده بود.
ساعت 23 گردان‏هاى حبيب، حمزه، انصار و عمار در دل تاريكى شب رو به سمت غرب حركت خودشان را ادامه مى‏دادند. در همين حال همت و قهرمانى به دلايل ناخواسته با مشكلات عديده‏اى دست و پنجه نرم مى‏كردند. مشكلاتى مثل دير رسيدن خودروى 311M، مركز فرماندهى و كنترل عمليات، به دليل گم شدن در منطقه عملياتى، كمبود تجهيزات، سلاح، قمقمه، خودرو. تا جايى‏كه حتى بعضى گردان‏ها بى‏سيم هم به اندازه كافى به همراه نداشتند و همين امر موجب شده بود تا ارتباط با آنها به سختى برقرار شود. در چنين اوضاع و احوالى قهرمانى شده بود عصاى دست همت. هر جا كار گره مى‏خورد قهرمانى با موتور مى‏رفت سروقتشان. هر جا گردانى راه خودش را گم مى‏كرد، قهرمانى با موتور مى‏رفت راه به آن‏ها نشان مى‏داد.
لحظاتى از نيمه شب گذشته بود كه همت به دليل نرسيدن گردان‏ها به اهداف تعيين شده، پاى بى‏سيم با شدت و سر و صداى زياد به گردان‏ها امر و نهى مى‏كرد، طورى كه صداى او به بيرون از 311M هم مى‏آمد. در همين حال قهرمانى وارد شد. رو به همت گفت: برادر همت! بچه‏ها آن جلو با صداى شما آرامش مى‏گيرند. اگر قرار باشد شما هم با اين لحن تند با آن‏ها صحبت كنيد، ديگر روحيه‏اى برايشان باقى نمى‏ماند. من از شما خواهش مى‏كنم كمى آرام‏تر، ملايم‏تر و با آرامش بيشتر پشت بى‏سيم صحبت كنيد.
حاج همت از اين تذكر به جاى قهرمانى استقبال كرد و گفت: برادر قهرمانى خدا خيرت بدهد كه به ما يادآورى كردى. چشم! مراعات مى‏كنم. در ساعت دو بامداد همزمان با نفوذ گردان‏هاى تيپ 27 به عمق مواضع دشمن، همت دستور احداث خاكريز ترميمى را به محسن كاظمينى و سيف‏الله منتظرى، بچه‏هاى مهندسى زرهى تيپ داد.
همت با احداث اين خاكريز مى‏خواست بچه‏ها از سمت چپ در امان باشند. در همين زمان نيروهاى گردان حمزه به داخل قرارگاه تيپ ده مستقل زرهى عراق نفوذ كرده و انهدام وسيعى از ادوات و تجهيزات اين تيپ انجام دادند.
تا اين لحظه از وضعيت گردان انصار خبرهاى خوبى به گوش نمى‏رسيد. ستون اين گردان در نيمه راه از هم جدا شده، نيروهايش در بيابان پراكنده شده بودند. قهرمانى سعى كرد با هدايت و راهنمايى فرمانده اين گردان - برادر خالصى - آن‏ها را به سمت هدف نزديك كند. نيروهاى گردان انصار بعد از كلى سرگردانى عاقبت با هدايت قهرمانى از جاى خوبى سردرآوردند. آن‏ها درست به قلب دشمن زده بودند.
يكى از نيروهاى گردان انصار مى‏گويد: «... در آن تاريكى شب كه چشم چشم را نمى‏ديد، بر اثر هجوم بچه‏هاى گردان انصار تانك‏هاى دشمن مثل گله شغال چوب خورده، به اين سو، آن سو در مى‏رفتند. در آن تاريكى محض كه آدم حتى يك مترى خودش را هم نمى‏ديد، يك بسيجى سيزده، چهارده ساله بسم الله مى‏گفت و آر.پى.جى را شليك مى‏كرد. گلوله آر.پى.جى صاف مى‏رفت مى‏خورد، برجك تانك را مى‏پراند.
يادم هست حاج همت بعد از عمليات گفته بود: «اين گلوله‏ها را فرشته‏ها هدايت مى‏كردند...»
تا قبل از درگير شدن نيروها، قهرمانى آرام و قرار نداشت. همه تلاشش را گذاشته بود تا گردان‏ها به موقع به اهداف خود برسند. وقتى مطمئن شد كه ديگر هيچ گردانى در بيابان سرگردان نيست، آمد داخل قرارگاه.
يكى از راويان مستقر در قرارگاه تاكتيكى تيپ 27 مى‏گويد:
«... يكى، دو ساعتى به اذان صبح باقى مانده بود. اسماعيل قهرمانى به حاج همت كه سرگرم هدايت گردان‏ها از طريق شبكه مخابراتى بود، گفت: حاجى! اگر اجازه بدهيد من مى‏روم، همين نزديكى‏ها چند ركعت نماز بخوانم.
حاجى گفت: برادر اسماعيل، التماس دعا داريم، ما را هم دعا كنيد.
حالات روحى و چهره نورانى برادر قهرمانى در آن لحظات خيلى ديدنى بود. با مشاهده اين مرد، آدم احساس مى‏كرد در مقابل كوه بزرگى ايستاده، كه هر چه تلاش مى‏كند به قله آن نمى‏رسد...»
گردان‏هاى تيپ 27 با هدايت فرمانده تيپ و فرمانده محور خود تا نزديكى‏هاى صبح توانسته بودند، انهدام نيرويى و تجهيزاتى وسيعى از دشمن انجام دهند.
تمام دشت را دود و انفجارهاى ناشى از سوختن تانك، ادوات، خودروها و سنگرهاى عراقى فرا گرفته بود.
ديواره شرقى كانال ماهى، دهنه پل و تمامى مواضع اطراف آن توسط نيروهاى تيپ 27 محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم، تيپ 25 كربلا، 14 امام حسين‏عليه السلام و يگان‏هاى مجاور به تصرف در آمده بود.
 

ناجى مى‏آيد

عقربه‏هاى ساعت به پنج صبح نزديك مى‏شد. دو گردان از نيروهاى تيپ هفت ولى‏عصر(عج) كه در سمت چپ تيپ 14 امام حسين‏عليه السلام و سمت راست تيپ 27 محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم بايد عمل مى‏كردند، در وسط راه گم شدند و تا آن موقع صبح نتوانسته بودند، خودشان را به منطقه برسانند. دشمن از همين خلأ نهايت استفاده را كرده نفوذش را در داخل نيروهاى ايرانى بيشتر كرد. كم كم اخبار نگران كننده‏اى از سوى بچه‏هاى مهندسى تيپ 27 به قرارگاه تاكتيكى ارسال شد: دشمن از سمت چپ محور عملياتى شروع كرده، دستگاه‏هاى مهندسى ما را مى‏زند. همين الان چند تا از دستگاه‏هاى ما را زده. اگر وضعيت همين‏طورى پيش برود، كل نيروهايى كه آن جلو هستند قيچى مى‏شوند.
همت به تكاپو مى‏افتد تا اين معضل را به اطلاع قرارگاه فتح برساند. فرمانده قرارگاه فتح با اعزام نيروى اطلاعاتى به منطقه به وخامت اوضاع پى مى‏برد.
لحظاتى بعد، پيامى از طرف قرارگاه به كليه يگان‏هاى مستقر در خط، ابلاغ مى‏شود. متن پيام اين بود:
- از فرماندهى، به كليه يگان‏ها:
- از فرماندهى، به كليه يگان‏ها:
- هر چه سريع‏تر عابد - 8 (عقب‏نشينى) را با قدرت اجراء كنيد.
پس از دقايقى همه گردان‏هاى تيپ 27 خبر دريافت پيام را به فرماندهى اعلام كردند. به جز گردان حبيب.
بى‏سيم چى قرارگاه هر چه با بى‏سيم گردان حبيب را صدا زد. هيچ پاسخى نشنيد. مسعود نيك‏بخت مسؤول مخابرات تيپ 27 خودش دست به كار شد - فركانس بى‏سيم را مجدداً كنترل كرد. بعد از آن شروع كرد به صدا كردن:
حبيب، حبيب، همت
حبيب، حبيب، همت
حبيب جان اگر صداى مرا مى‏شنوى عابد - 8 را با قدرت اجرا كنيد.
هيچ جوابى از پشت بى‏سيم نيامد.××× 1 اما چرا بى‏سيم گردان حبيب به گوش نبود؟
قصه از اين قرار بود كه بى‏سيم چى گردان حبيب، وقتى گردان خط را مى‏گيرد و آنجا مستقر مى‏شود. پشت خاكريز بى‏سيم را از خودش جدا مى‏كند. همانجا دراز مى‏كشد. خستگى آن‏قدر به او فشار آورده بود، كه: دراز كشيدن همانا، به خواب عميق فرو رفتن هم همانا!
اين بود كه هر چه با بى‏سيم صدايش مى‏كردند. او نمى‏شنيده كه بخواهد پاسخ دهد. ×××
قهرمانى آمد جلو، رو به حاج همت گفت:
حاجى اينها اگر در منطقه بمانند. صبح نيروهاى عراقى همه آن‏ها را قتل عام مى‏كنند. اگر اجازه بدهيد، من مى‏روم، آنها را پيدا كنم، بياورم عقب.
همت با رفتن قهرمانى به جلو مخالفت مى‏كند و مى‏گويد:
خير، لازم نيست در اين شرايط تو بروى جلو. الان با بى‏سيم به آنها خبر مى‏دهم. گوشى بى‏سيم را از نيك‏بخت مى‏گيرد و خودش فرمانده گردان حبيب را صدا مى‏زند:
- محمدى، محمدى، همت
- محمدى، محمدى، همت
- محمدى‏جان، اگر صداى مرا مى‏شنوى عابد - 8 را اجرا كن.
هيچ جوابى از پشت بى‏سيم شنيده نمى‏شود.
قهرمانى دوباره به همت اصرار مى‏كند:
حاجى! اين بچه‏ها اگر تا قبل از روشنى هوا نيايند عقب، فاجعه است. باور كن حاجى همه‏شان يكجا اسير يا شهيد مى‏شوند.
حاجى اگر اجازه بدهى مى‏روم پيدايشان مى‏كنم.
قهرمانى با تمام وجودش به همت التماس مى‏كرد. طورى كه بدنش هنگام صحبت با همت مى‏لرزيد. همت چاره‏اى جز تسليم شدن نديد، رو به قهرمانى گفت: برادر قهرمانى، برو خدا به همراهت، مواظب خودت باش. تماست را با ما قطع نكن. اسماعيل سريع پريد پشت موتور تريل. گازش را گرفت و مثل برق رفت.
محسن كاظمينى كه مسؤوليت احداث خاكريز را بر عهده داشت مى‏گويد:
«... فشار عراقى‏ها زياد شده بود. گردان‏هايى كه تا آن جلو رفته بودند، حالا يك گام برگشته بودند عقب‏تر.
خاكريزهاى سمت چپ را تكميل كرده بوديم كه فرمان عقب‏نشينى به ما هم رسيد. ما داشتيم مجروح‏ها و شهيدها را مى‏گذاشتيم داخل پاكت بيل و آنها را به عقب انتقال مى‏داديم. دمدماى سحر بود. ديدم يك موتور سوار به ما نزديك مى‏شود. دست تكان دادم، ايستاد. ديدم اسماعيل قهرمانيه. گفتم:
برادر قهرمانى كجا به اين عجله؟ بچه‏ها همه آمدند عقب، آن جلو دست عراقى‏هاست. گفت: گردان حبيب پيام عقب‏نشينى را دريافت نكرده، هرچى داريم پشت بى‏سيم برايشان پيام مى‏فرستيم جواب نمى‏دهند. فكر مى‏كنم، يا بى‏سيم آنها آسيب ديده و يا در برد بى‏سيم ما نيستند. من مى‏روم آنها را خبر كنم.
گفتم: الان وضعيت طورى نيست كه شما بتوانيد برويد آنجا، گفت: جان پانصد نفر نيرو مطرح است. اگر نتوانيم خبرشان كنيم. قطعاً همه‏شان شهيد يا اسير خواهند شد.
من مى‏دانستم اينجايى كه با اسماعيل ايستاده بوديم، عمق پنج كيلومترى از مسير ده كيلومترى است كه بچه‏هاى گردان حبيب مى‏بايست آنجا بوده باشند.
گفتم: برادر قهرمانى چرا خود شما مى‏خواهيد برويد؟ ما اينجا پيك داريم، آنها را مى‏فرستيم بروند، اين مأموريت را انجام دهند.
گفت: نه، اعتبارى نيست. تا خودم نروم اينها را خبر نكنم، دلم آرام نمى‏گيرد.
با قهرمانى روبوسى كردم و گفتم: پس مواظب خودت باش.
گاز موتورش را گرفت و رفت. مثل يك تند باد...»
در اين طرف، همت حالا هم نگران وضعيت گردان حبيب است و هم نگران اسماعيل قهرمانى. نيك‏بخت با بى‏سيم كماكان با سه گردان انصار، حمزه و عمار ارتباط دارد و گزارش لحظه به لحظه از آنها مى‏گيرد. اما بى‏سيم گردان حبيب همچنان در سكوت مطلق راديويى است.
يكى از راويان مستقر در قرارگاه تاكتيكى، در مورد حال و هواى آن لحظات نفس‏گير مى‏گويد:
«... شرايط پيش آمده، اعصاب همه را به هم ريخته بود. همت لحظه‏اى آرام و قرار نداشت، تند، تند به نيك‏بخت مى‏گفت: چى شد؟ پس چرا تماس نمى‏گيرى؟
او هم مى‏گفت: حاجى من دارم تلاشم را مى‏كنم. بعد حاجى به نيك‏بخت گفت: تو با يك بى‏سيم برو بيرون، روى بلندى بايست، اصلاً برو داخل محور، برو توى منطقه شايد از آنجا بتوانى با آنها تماس بگيرى.
نيك‏بخت از قرارگاه رفت بيرون.
ما داخل قرارگاه مانده بوديم. چشم و گوشمان به بى‏سيم بود. بى‏سيمى كه صداى همه از پشت آن به گوش مى‏رسيد، غير از گردان حبيب. در آن لحظات نفس‏گير، ناگهان صدايى از پشت بى‏سيم در فضاى قرارگاه پيچيد، با شنيدن آن صدا همه ما ميخكوب شديم. صدا، اين بود:
نيك‏بخت، نيك‏بخت، قهرمانى
نيك‏بخت، نيك‏بخت، قهرمانى
نيك‏بخت جان قهرمانى هستم. اگر صداى مرا مى‏شنوى جواب بده.
همت سريع گوشى را برداشت و گفت: قهرمانى جان! همت هستم. بگو وضعيت چطوره؟
اما قهرمانى، هم‏چنان نيك‏بخت را صدا مى‏كرد:
نيك‏بخت، نيك‏بخت، قهرمانى.
نيك‏بخت جان به حاجى بگو، من حبيب را پيدا كردم، آنها كاملاً توجيه شدند. الان هم دارند مى‏آيند موقعيت شما.
نيك‏بخت اگر صداى مرا مى‏شنوى جواب بده.
همت دوباره گوشى بى‏سيم را گرفت دستش. صدا كرد:
اسماعيل جان. مفهوم شد. زودتر خودت بيا عقب.
صداى اسماعيل قهرمانى هم‏چنان پشت بى‏سيم مى‏آمد كه نيك‏بخت را صدا مى‏كرد. با وضعيتى كه پيش آمده بود، فهميديم كه در آن شرايط سخت، نيك‏بخت صداى قهرمانى را دريافت نمى‏كرد. قهرمانى هم صداى همت را نمى‏شنيد. اما خيال حاجى راحت شده بود كه قهرمانى مأموريتش را به نحو احسن انجام داد...»
اسماعيل قهرمانى بعد از توجيه مسؤولين گردان حبيب آن‏ها را به سمت خاكريز خودى هدايت كرد، تعدادى از مجروح‏ها را با موتور به عقب انتقال داد. بعد وقتى مطمئن شد كه همه نيروها از موضوع عقب‏نشينى خبردار شدند. از آنها خداحافظى كرد. قهرمانى بعد از تعيين تكليف گردان حبيب، مى‏خواست يك سرى هم به گردان انصار بزند. گاز موتور را گرفت و رفت سمت بچه‏هاى گردان انصار. بچه‏هايى كه تعلق خاطر خاصى نسبت به آنها در خودش احساس مى‏كرد.
ساعت هشت، هشت و نيم صبح روز سى و يكم تيرماه 1361. همان ساعاتى كه مسلمين جهان بعد از يك‏ماه روزه‏دارى نماز عيدفطر را برپا مى‏كردند. در گوشه‏اى از اين كره خاكى، در پشت خاكريزهاى پاسگاه زيد، نگرانى عظيمى بر اردوى ياران قهرمانى حاكم شده بود. تقريباً تمامى نيروها به عقب آمده بودند. اما از اسماعيل قهرمانى خبرى نبود كه نبود. همت يك نفر از بچه‏هاى اطلاعات را با موتور فرستاد تا بلكه خبرى از قهرمانى بياورد. اما توپ مستقيم تانك دشمن، موتور را همراه سرنشين آن به هوا فرستاد. در پشت آخرين خاكريزهاى متصل به خط دشمن، همت به همراه تعدادى از فرمانده گردان‏هاى تيپ 27 منطقه را متر به متر دوربين مى‏كشيد. تا نشانى از قهرمانى بيابد، اما از ناجى بچه‏هاى گردان حبيب هيچ خبرى نبود.
يكى از نيروهايى كه در آخرين لحظات قهرمانى را ديده بود مى‏گويد: «... آن روز برادر قهرمانى خيلى زحمت كشيد. در آن لحظات نفس‏گير، وقتى او را كنار خودمان مى‏ديديم، احساس آرامش مى‏كرديم. او هم با آن موتور تريل، عينك و لباس‏هاى خاك گرفته و چفيه دور سرش لحظه‏اى آرام و قرار نداشت.
همين‏طور كه داشت مجروح‏ها را با موتور مى‏برد عقب. به بقيه هم نهيب مى‏زد كه زود خودشان را برسانند به خاكريز خودى.
آفتاب آخرين روز تيرماه كم‏كم داشت بالا مى‏آمد. هوا بدجورى دم كرده بود. ماها كه تحرك چندانى نداشتيم، نفسمان از گرما بريده بود. حيران مانده بوديم كه برادر قهرمانى چطور در آن شرايط اين همه جنب و جوش دارد.
آن روز من جزو نفرات آخر ستون گردان بودم. همين كه داشتم مى‏آمدم عقب ديدم برادر قهرمانى سوار بر موتور تريل مثل برق از كنار ما گذشت. يك آن احساس كردم، هاله‏اى از نور دور او را احاطه كرده است. آن‏قدر نگاهش كردم تا در ميان گرد و غبار محو شد...»

ضميمه 1

گزارش عمليات محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم
غروب روز جمعه يازدهم دى 1360، فرمان آماده باش سراسرى به نيروهاى حاضر در منطقه عملياتى مريوان - پاوه ابلاغ شد. مجتبى صالحى‏پور، مسؤول وقت واحد تداركات سپاه پاوه، در همين‏باره مى‏گويد:
«... از حوالى غروب كه اعلام آماده باش داده شد، چنان ولوله‏اى در منطقه به پا شد كه آن سرش ناپيدا بود! فرماندهان گردان‏هاى ادغامى، به سرعت نيروهايشان را آماده كردند. سر شب، فرماندهان ارشد عمليات، يعنى محمد بروجردى، ناصر كاظمى، حاج همت و حاج احمد متوسليان، به «شمشى» آمدند. آخر قرار بود دستور شروع عمليات از همان جا صادر شود. ما سريع جيره شام نفرات را توزيع كرديم. بعد از صرف شام، نيروهاى ادغامى را جمع كردند و حاج احمد متوسليان در جمع آنها سخنرانى پرشورى ايراد كرد.»
يكى از خبرنگاران كه آن شب در جمع رزمندگان حضور يافته بود، در گزارش خود نوشته است:
«... بچه‏ها در گروه‏هاى مختلف تقسيم گشته و نيروهاى پاسدار و ارتشى در چند گردان ادغام شده بودند. شام را از سهميه بچه‏ها خورديم و بعد هم براى شنيدن صحبت‏هاى فرمانده عمليات، حاج احمد متوسليان، به همراه رزمندگان وارد يك سنگر گروهى بزرگ شديم.»
بعد از اينكه همهمه فرو نشست و بچه‏ها ساكت شدند، آياتى از كلام‏الله مجيد - به همراه ترجمه - تلاوت شد. سپس در ميان صلوات‏هاى بلند بچه‏ها، برادر متوسليان پشت ميكروفن قرار گرفت و گفت:
امشب، شبى است كه به حول و قوه خداوند، در فرداى آن بايد صدام زبون، عاجز و ذليل به شكست خود اعتراف كند؛ چرا كه تاب مقاومت در برابر شما را نخواهد داشت. شما برادرهاى عزيز من، سلاح مدرنى را در اختيار داريد كه هيچ قدرتى در اين عالم، قادر به خلع آن از كف شما نيست؛ سلاحى كه هرگز از شما جداشدنى نيست و بر تمام تجهيزات زمينى و هوايى و شرقى و غربى مزدوران بعثى فائق است. اين سلاح، «الله‏اكبر»، كليد و رمز فتح قدس است. اين سلاح، مظهر قدرت‏نمايى جهانى اسلام عزيز است. فردا، آبرو، حيثيت و شرف اسلامى اين ملت، در گرو اعمال ما قرار مى‏گيرد. فردا چنان مشتى بر پوزه دشمن متجاوز بزنيم كه از فرط حيرت و ناباورى حتى متوجه چگونگى شكست ذلت‏بارش هم نشود!
برادرها، بعد از ما كسانى هستند كه راه ما را ادامه بدهند؛ چرا كه امت مسلمان ما تصميم خودش را براى ادامه مقاومت تا كسب پيروزى قطعى گرفته و تا انتها نيز به راه خود ادامه مى‏دهد و انقلابش را به انقلاب جهانى حضرت مهدى(عج) پيوند خواهد زد.
بچه‏ها با تكبير توفنده، از بيانات پر صلابت فرمانده استقبال كردند. سپس ايشان ادامه داد:
همه ما مى‏دانيم كه امشب در بين ما كسانى هستند كه شب بعد ديگر آنها را در جمع خود نخواهيم ديد؛ چرا كه راهى كه ما انتخاب كرده‏ايم، در نهايت منجر به دريافت هديه‏اى از جانب خدا به نام «شهادت» مى‏شود. اين راه را تمامى انبياء و اولياء و پيشوايان ما پيموده‏اند و اكنون نيز ادامه‏دهندگان راه آنان، ماييم... پس چه هديه‏اى بالاتر از اينكه انسان به لقاى معشوق خود، به لقاى خدا برسد و اصلاً چه هديه دهنده‏اى بالاتر از معشوق؟!
من چه بگويم؟ هر چه كه بگويم، حتى به اندازه ذره‏اى از احساسات پاك شما، حق مطلب را ادا نكرده‏ام. مقصودم همين احساس پاك و ملكوتى شما است كه موجب شد تا شما بر سر دو راهى تعيين سرنوشت خود، دو راهى زنده ماندن و بقا در اين دنيا و شهادت و حيات ابدى، راه دوم را انتخاب كنيد.
آرى! شما شهادت را انتخاب كرده‏ايد؛ ولى اى عزيزان، يك نكته را فراموش نكنيد و آن اينكه هدف ما اعتلاى اسلام است و شهادت، صرفاً در حكم مزد جهاد در راه اين هدف است. از همان ابتدا، دنبال مزد نرويد و هدف را فراموش نكنيد! به خاطر داشته باشيد كه هر يك از شما سرمايه اين مملكت هستيد؛ روى فرد فرد شما حساب شده و شما هر كدام بازوى مسلح اين امت هستيد. شما هيچ كدام مال خودتان نيستيد و به خودتان تعلق نداريد. پس در اين حركت و براى حفظ سرمايه‏هاى اين مملكت، شما را به شجاعت، دلاورى، ايثار و در كنار آن، به هوشيارى سفارش مى‏كنم، چرا كه همه ما بايد پاسخگوى موهبت الهى حيات و جان خودمان باشيم.
يكى از محورهاى واگذارى به سپاه پاوه در عمليات محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم محور شمشى - طويله بوده است كه اين محور از سمت شمال به حد شرقى محور پنج قله و از سمت چپ به ارتفاعات كل هرات و سونى هرات محدود مى‏شد.
محور مزبور، تحت امر جبهه پاوه به فرماندهى همت بود. فرماندهى عملياتى آن را اسماعيل قهرمانى بر عهده داشت و مقر تاكتيكى آن نيز بر فراز قله شمشى در غرب نوسود واقع شده بود.

همت در بخشى از گزارش خود درباره نبرد محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم نوشته است:«... وسعت منطقه عمليات محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم، از نظر طول نزديك به سى كيلومتر بود كه در قسمت‏هاى مختلف جبهه مزبور، عمق آن تفاوت داشت.»
مقارن ساعت دو بامداد دوازدهم دى ماه 1360، تمامى گردان‏هاى ادغامى بر فراز ارتفاعات «نقطه رهايى» استقرار يافتند و رزمندگان، منتظر صدور فرمان آغاز حركت به سوى اهداف تعيين شده ماندند. خبرنگار جنگى حاضر در محور شمشى مى‏نويسد:
«... حدود ساعت دو نيمه شب بود كه به صف شديم. فرمانده دسته ما آخرين توصيه‏ها را كرد و به راه افتاديم. از بالاى قله شمشى كه سرازير مى‏شديم، زير پايمان فقط برف بود. بعد از نزديك به دويست متر سرازير شدن از قله اين ارتفاع دو هزار و دويست مترى، بر سر يك سراشيبى تند، همه سُر خورديم و تا چند مترى راه را نشسته طى كرديم!
با كمك راهنماهاى محلى، از مسيرهايى كه مقرر بود، عبور مى‏كرديم. مسير حركت ما بسيار صعب‏العبور بود. ماه گه گاهى از لابه‏لاى ابرهاى بلند سرك مى‏كشيد و دزدانه پيشروى ستون ما را به سوى دشمن تماشا مى‏كرد. دشمن كوردل و كورچشم، بر اثر تابش نور ماه و انعكاس آن بر روى برف‏هاى سپيد قله بلند شمشى، حتى يك نفر از ما را هم نديد... ساعت از شش و نيم صبح مى‏گذشت؛ اما هنوز هوا سر روشن شدن نداشت. ناگهان، طنين «لااله‏الاالله و محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم» - يعنى رمز آغاز عمليات - از بيسيم به گوش رسيد.»
على‏اصغر مرادى، از رزم‏آوران محور شمشى، پيرامون مشتقات عمليات زمستانى محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم چنين روايت مى‏كند:
«... زمستان بود و برف سنگينى كوه‏هاى اطراف منطقه را پوشانده بود؛ برفى كه به عمرمان مانند آن را نديده بوديم. بيش از هشت ساعت بود كه بدون هيچ مكثى يك نفس راه مى‏آمديم و به سختى خود را با چنگ و دندان از قله‏ها بالا مى‏كشيديم. هنوز به نوك قله نرسيده بوديم كه متوجه شديم اين قله خود دامنه‏اى است بر قله‏هاى بلندتر! هرگز سرماى آن شب زمستانى، سختى راه و خطر سقوط از پرتگاه‏هاى آن كوه‏هاى پر برف و هراس‏آور از يادم نمى‏رود.
به هر مشقتى كه بود، تا سپيده دم آن شب، پشت سنگ بزرگى بر روى كوه‏هاى غرب اورامانات رسيديم و همان‏جا سنگر گرفتيم. برادران گروه‏هاى ديگر تك‏ور هم در امتداد آن خط مستقر شده بودند. روستاهاى داخل دره تاريك كاملاً محاصره شده بود و ما منتظر بوديم تا بچه‏هاى جبهه مريوان وارد عمل شوند. قرار بود آنها مركز فرماندهى گروهك رزگارى را در داخل اين دره تصرف كنند. هنوز عمليات شروع نشده بود. سرما تا مغز استخوان‏هاى ما نفوذ مى‏كرد و لباس‏هايمان كه بر اثر فعاليت زياد بدنى خيس عرق شده بود، به خاطر برودت شديد هوا يخ زده و با كوچكترين حركتمان مثل ورقه‏هاى فلز صدا مى‏داد. دست‏هايمان طورى يخ زده بود كه قدرت چكاندن ماشه را هم نداشتيم، ولى... چاره‏اى نبود. به هر ترتيب ممكن، مى‏بايست روستاها را تا رسيدن بچه‏هاى سپاه مريوان در محاصره نگه مى‏داشتيم تا دشمن امكان فرار نداشته باشد.
وقتى دشمن متوجه حلقه محاصره در اطراف خود شد، شروع به تيراندازى به سوى قله‏ها كرد تا بلكه در فرصت فراهم آمده ناشى از سرگرم كردن ما بتواند سوراخى براى فرار پيدا كند. باورمان نمى‏آمد كه دشمن بتواند از آن فاصله طولانى، ما را زير آتش بگيرد. بعدها متوجه شديم كه دشمن از تيربار، دوشكا استفاده كرده است. دوشكا، سلاحى بود كه ما تا به آن وقت كمتر نامش را شنيده بوديم.»
يكى از خبرنگاران اعزامى به منطقه عملياتى محمد رسول‏الله‏صلى الله عليه وآله وسلم در گزارشى مى‏نويسد:
«... يك سنگر دوشكا به شدت مقاومت مى‏كرد و رگبار مرگبار آن به طرف ما حتى يك لحظه قطع نمى‏شد. فاصله ما با سنگر دوشكا خيلى زياد بود؛ ولى آر.پى.جى‏زن دسته، بى‏اعتنا به باران سرب مذابى كه از دهانه كريه دوشكا به سويش روانه مى‏شد، با شجاعت خارق‏العاده‏اى به طرف آن سنگر پيش رفت، نشانه گرفت و... «و ما رَمَيْتَ اِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَ الله رَمى»!
به طرفةالعينى، قطعات خرد شده سنگر دوشكاى منهدم گشته دشمن كه به هوا پريده بود، چون بارانى از سنگريزه و خرده آهن به زمين باريدن گرفت! همه تكبير مى‏گفتند و شور و حال عجيبى بر نيروها حاكم بود. با آنكه بچه‏ها عمليات سرازير شدن از قله شمشى را به نحو نامناسبى انجام داده بودند، اما در حين بالا آمدن از دره، مثل شير به دشمن حمله مى‏كردند. صداى تكبير و تيراندازى از همه جاى ارتفاعات غرب اورامانات به گوش مى‏رسيد. ديگر همه ارتفاعات محورهاى مريوان و پاوه - نوسود، يكپارچه غرق در آتش و دود شده بود. در جبهه غرب پاوه، ارتفاعات «مله گاه»، پشغله، كل هرات، سونى هرات، روستاى دزآور، دره «گملى» و بلندى‏هاى مشرف به شهر طويله مورد يورش رزمندگان قرار گرفت و در جبهه مريوان هم دلاوران اسلام، تهاجم‏شان را از محور پنج‏قله و دامنه‏هاى ارتفاعات شنام و شرق شينگادور آغاز كردند.
خبرنگار حاضر در صفوف گردان عمل كننده در محور شمشى مى‏نويسد:
«... تا ساعت ده و نيم صبح شنبه، ديگر درگيرى روى قله‏هاى منطقه فروكش كرده بود. بچه‏هاى گردان ما آماده بودند كه مجدداً از قله به طرف دره سرازير شوند و اين بار وارد شهر طويله بشوند. ما چند بار ضمن تماس بيسيم با فرمانده محور شمشى - حاج همت - درخواست اجازه ورود به داخل شهر طويله را مطرح كرديم: اما فرماندهى اجازه نمى‏داد. ايشان پاى بيسيم مى‏گفت:
- عمليات ما گشتى رزمى است و كسى حق داخل شدن به شهر طويله را ندارد!
با اين همه، قبل از تشريح وضعيت تغيير يافته مأموريت ما توسط فرماندهان، تعدادى از بچه‏ها از قله به طرف شهر طويله سرازير شده بودند. سه دستگاه تانك دشمن در داخل شهر مستقر بود كه برجك هر سه با شليك موشك‏هاى آر.پى.جى برادران ما به هوا رفتند! يك دستگاه جيپ عراقى حامل تفنگ 106 م.م هم به سرنوشت تانك‏هاى موصوف مبتلا شد. شهر خالى از سكنه طويله عراق، زير پاى برادران ما به لرزه درآمده بود.
فرماندهى جبهه شمشى وقتى متوجه ماوقع شد. از طريق بى‏سيم مرتب اخطار مى‏كرد كه برگرديد! سرانجام بچه‏ها رضايت دادند كه شهر را تخليه كنند و به عقب برگردند. همه برگشتند؛ اما چه برگشتنى؟! با كمك برادران تخريبچى، انبار مهمات تيپ 116 ارتش عراق در شهر طويله را طورى خرج‏گذارى و منفجر كرديم كه از شدت و مهابت صداى انفجار آن، خودمان هم ترسيديم! در دره «گملى» هم، انبار دوم مهمات دشمن منفجر شد. خلاصه، محشرى بود كه تا ساعت‏ها ادامه داشت. حوالى ساعت دو بعدازظهر، فرماندهى كل عمليات از طريق بيسيم، فرمان پايان حمله و بازگشت به مقر را به نيروها ابلاغ كرد.»

×××

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: